मेरे प्यारे देशवासियो, नमस्कार। जब मैं ‘मन की बात’ करता हूँ तो ऐसा लगता है, जैसे आपके बीच, आपके परिवार के सदस्य के रूप में उपस्थित हूँ। हमारी छोटी-छोटी बातें, जो एक-दूसरे को, कुछ, सिखा जाये, जीवन के खट्टे-मीठे अनुभव जो, जी-भर के जीने की प्रेरणा बन जाये – बस यही तो है ‘मन की बात’। आज, 2021 की जनवरी का आखिरी दिन है। क्या आप भी मेरी तरह ये सोच रहे हैं कि अभी कुछ ही दिन पहले तो 2021 शुरू हुआ था ? लगता ही नहीं कि जनवरी का पूरा महीना बीत गया है – समय की गति इसी को तो कहते हैं। कुछ दिन पहले की ही तो बात लगती है जब हम एक दूसरे को शुभकमनाएं दे रहे थे, फिर हमने लोहड़ी मनाई, मकर संक्रांति मनाई, पोंगल, बिहु मनाया। देश के अलग-अलग हिस्सों में त्योहारों की धूम रही। 23 जनवरी को हमने नेताजी सुभाष चंद्र बोस के जन्मदिन को ‘पराक्रम दिवस’ के तौर पर मनाया और 26 जनवरी को ‘गणतन्त्र दिवस’ की शानदार परेड भी देखी। राष्ट्रपति जी द्वारा संसद के संयुक्त सत्र को सम्बोधन के बाद ‘बजट सत्र’ भी शुरू हो गया है। इन सभी के बीच एक और कार्य हुआ, जिसका हम सभी को बहुत इंतजार रहता है – ये है पद्म पुरस्कारों की घोषणा। राष्ट्र ने असाधारण कार्य कर रहे लोगों को उनकी उपलब्धियाँ और मानवता के प्रति उनके योगदान के लिए सम्मानित किया। इस साल भी, पुरस्कार पाने वालों में, वे लोग शामिल हैं, जिन्होंने, अलग-अलग क्षेत्रों में बेहतरीन काम किया है, अपने कामों से किसी का जीवन बदला है, देश को आगे बढ़ाया है। यानी, जमीनी स्तर पर काम करने वाले Unsung Heroes को पद्म सम्मान देने की जो परंपरा देश ने कुछ वर्ष पहले शुरू की थी, वो, इस बार भी कायम रखी गई है। मेरा आप सभी से आग्रह है, कि, इन लोगों के बारे में, उनके योगदान के बारे में जरुर जानें, परिवार में, उनके बारे में, चर्चा करें। देखिएगा, सबको इससे कितनी प्रेरणा मिलती है।
इस महीने, क्रिकेट पिच से भी बहुत अच्छी खबर मिली। हमारी क्रिकेट टीम ने शुरुआती दिक्कतों के बाद, शानदार वापसी करते हुए ऑस्ट्रेलिया में सीरीज जीती। हमारे खिलाड़ियों का hard work और teamwork प्रेरित करने वाला है। इन सबके बीच, दिल्ली में, 26 जनवरी को तिरंगे का अपमान देख, देश, बहुत दुखी भी हुआ। हमें आने वाले समय को नई आशा और नवीनता से भरना है। हमने पिछले साल असाधारण संयम और साहस का परिचय दिया। इस साल भी हमें कड़ी मेहनत करके अपने संकल्पों को सिद्ध करना है। अपने देश को, और तेज गति से, आगे ले जाना है।
मेरे प्यारे देशवासियो, इस साल की शुरुआत के साथ ही कोरोना के खिलाफ हमारी लड़ाई को भी करीब-करीब एक साल पूरा हो गया है। जैसे कोरोना के खिलाफ भारत की लड़ाई एक उदाहरण बनी है, वैसे ही, अब, हमारा Vaccination programme भी, दुनिया में, एक मिसाल बन रहा है। आज भारत दुनिया का सबसे बड़ा Covid vaccine programme चला रहा है। आप जानते हैं, और भी ज्यादा गर्व की बात क्या है ? हम सबसे बड़े Vaccine programme के साथ ही दुनिया में सबसे तेज गति से अपने नागरिकों का Vaccination भी कर रहे हैं। सिर्फ 15 दिन में, भारत, अपने 30 लाख से ज्यादा, corona warrior का टीकाकरण कर चुका है, जबकि, अमेरिका जैसे समृद्ध देश को, इसी काम में, 18 दिन लगे थे और ब्रिटेन को 36 दिन।
साथियो, ‘Made-in-India Vaccine’, आज, भारत की आत्मनिर्भरता का तो प्रतीक है ही, भारत के, आत्मगौरव का भी प्रतीक है। NaMo App पर यू.पी. से भाई हिमांशु यादव ने लिखा है कि ‘Made-in-India Vaccine’ से मन में एक नया आत्मविश्वास आ गया है। मदुरै से कीर्ति जी लिखती हैं, कि उनके कई विदेशी दोस्त, उनको, message मैसेज भेजकर भारत का शुक्रिया अदा कर रहे हैं। कीर्ति जी के दोस्तों ने उन्हें लिखा है कि भारत ने जिस तरह कोरोना से लड़ाई में दुनिया की मदद की है, उससे भारत के बारे में, उनके मन में, इज्जत और भी बढ़ गई है। कीर्ति जी, देश का ये गौरवगान सुनकर, ‘मन की बात’ के श्रोताओं को भी गर्व होता है। आजकल मुझे भी अलग-अलग देशों के राष्ट्रपति और प्रधानमंत्रियों की तरफ से भारत के लिए ऐसे ही संदेश मिलते हैं। आपने भी देखा होगा, अभी, ब्राज़ील के राष्ट्रपति ने, ट्वीट करके जिस तरह से भारत को धन्यवाद दिया है, वो देखकर हर भारतीय को कितना अच्छा लगा। हजारों किलोमीटर दूर, दुनिया के दूर-सुदूर कोने के निवासियों को, रामायण के उस प्रसंग की इतनी गहरी जानकारी है, उनके मन पर गहरा प्रभाव है – ये हमारी संस्कृति की विशेषता है।
साथियो, इस Vaccination कार्यक्रम में, आपने, एक और बात पर अवश्य ध्यान दिया होगा। संकट के समय में भारत, दुनिया की सेवा इसलिए कर पा रहा है, क्योंकि, भारत, आज, दवाओं और Vaccine को लेकर सक्षम है, आत्मनिर्भर है। यही सोच आत्मनिर्भर भारत अभियान की भी है। भारत, जितना सक्षम होगा, उतनी ही अधिक मानवता की सेवा करेगा, उतना ही अधिक लाभ दुनिया को होगा।
मेरे प्यारे देशवासियो, हर बार आपके ढेर सारे पत्र मिलते है, NaMo App और Mygov पर आपके messages, phone calls के माध्यम से आपकी बातें जानने का अवसर मिलता है। इन्हीं संदेशों में एक ऐसा भी संदेश है, जिसने, मेरा ध्यान खींचा – ये संदेश है, बहन प्रियंका पांडेय जी का। 23 साल की बेटी प्रियंका जी, हिन्दी साहित्य की विद्यार्थिनी हैं, और, बिहार के सीवान में रहती हैं। प्रियंका जी ने NaMo App पर लिखा है, कि वो, देश के 15 घरेलू पर्यटन स्थलों पर जाने के मेरे सुझाव से बहुत प्रेरित हुईं थीं, इसलिए, एक जनवरी को वो एक जगह के लिए निकलीं, जो बहुत खास थी। वे जगह थी, उनके घर से 15 किलोमीटर दूर, देश के पहले राष्ट्रपति डॉक्टर राजेंद्र प्रसाद जी का पैतृक निवास। प्रियंका जी ने बड़ी सुंदर बात लिखी है कि अपने देश की महान विभूतियों को जानने की दिशा में उनका ये पहला कदम था। प्रियंका जी को वहाँ डॉक्टर राजेंद्र प्रसाद जी द्वारा लिखी गई पुस्तकें मिलीं, अनेक ऐतिहासिक तस्वीरें मिलीं। उन्होंने, एक तस्वीर भी साझा की है, जब पूज्य बापू, राजेंद्र जी के घर में रुके थे। वाकई, प्रियंका जी आपका यह अनुभव, दूसरों को भी, प्रेरित करेगा।
साथियो, इस वर्ष से भारत, अपनी आजादी के, 75 वर्ष का समारोह – अमृत महोत्सव शुरू करने जा रहा है। ऐसे में यह हमारे उन महानायकों से जुड़ी स्थानीय जगहों का पता लगाने का बेहतरीन समय है, जिनकी वजह से हमें आजादी मिली।
साथियो, हम आजादी के आंदोलन और बिहार की बात कर रहें हैं, तो, मैं, NaMo App पर ही की गई एक और टिपण्णी की भी चर्चा करना चाहूँगा। मुंगेर के रहने वाले जयराम विप्लव जी ने मुझे तारापुर शहीद दिवस के बारे में लिखा है। 15 फरवरी, Nineteen thirty two, 1932 को, देशभक्तों की एक टोली के कई वीर नौजवानों की अंग्रेजों ने बड़ी ही निर्ममता से हत्या कर दी थी। उनका एकमात्र अपराध यह था कि वे ‘वंदे मातरम’ और ‘भारत माँ की जय’ के नारे लगा रहे थे। मैं उन शहीदों को नमन करता हूँ और उनके साहस का श्रद्धापूर्वक स्मरण करता हूँ। मैं जयराम विप्लव जी को धन्यवाद देना चाहता हूँ। वे, एक ऐसी घटना को देश के सामने लेकर आए, जिस पर उतनी चर्चा नहीं हो पाई, जितनी होनी चाहिए थी।
मेरे प्यारे देशवासियो, भारत के हर हिस्से में, हर शहर, कस्बे और गाँव में आजादी की लड़ाई पूरी ताकत के साथ लड़ी गई थी। भारत भूमि के हर कोने में ऐसे महान सपूतों और वीरांगनाओं ने जन्म लिया, जिन्होंने, राष्ट्र के लिए अपना जीवन न्योछावर कर दिया, ऐसे में, यह, बहुत महत्वपूर्ण है कि हमारे लिए किए गए उनके संघर्षों और उनसे जुड़ी यादों को हम संजोकर रखें और इसके लिए उनके बारे में लिख कर हम अपनी भावी पीढ़ियों के लिए उनकी स्मृतियों को जीवित रख सकते हैं। मैं, सभी देशवासियों को और खासकर के अपने युवा साथियों को आह्वान करता हूं कि वे देश के स्वतंत्रता सेनानियों के बारे में, आजादी से जुड़ी घटनाओं के बारे में लिखें। अपने इलाके में स्वतंत्रता संग्राम के दौर की वीरता की गाथाओं के बारे में किताबें लिखें। अब, जबकि, भारत अपनी आजादी के 75 वर्ष मनायेगा, तो आपका लेखन आजादी के नायकों के प्रति उत्तम श्रद्दांजलि होगी। Young Writers के लिए India Seventy Five के निमित्त एक initiative शुरू किया जा रहा है। इससे सभी राज्यों और भाषाओं के युवा लेखकों को प्रोत्साहन मिलेगा। देश में बड़ी संख्या में ऐसे विषयों पर लिखने वाले writers तैयार होंगे, जिनका भारतीय विरासत और संस्कृति पर गहन अध्ययन होगा। हमें ऐसी उभरती प्रतिभाओं की पूरी मदद करनी है। इससे भविष्य की दिशा निर्धारित करने वाले thought leaders का एक वर्ग भी तैयार होगा। मैं, अपने युवा मित्रों को इस पहल का हिस्सा बनने और अपने साहित्यिक कौशल का अधिक-से-अधिक उपयोग करने के लिए आमंत्रित करता हूँ। इससे जुड़ी जानकारियाँ शिक्षा मंत्रालय की website से प्राप्त कर सकते हैं।
मेरे प्यारे देशवासियो, ‘मन की बात’ में श्रोताओं को क्या पसंद आता है, ये आप ही बेहतर जानते हैं। लेकिन मुझे ‘मन की बात’ में सबसे अच्छा ये लगता है कि मुझे बहुत कुछ जानने-सीखने और पढ़ने को मिलता है। एक प्रकार से, परोक्ष रूप से, आप सबसे, जुड़ने का अवसर मिलता है। किसी का प्रयास, किसी का जज़्बा, किसी का देश के लिए कुछ कर गुजर जाने का जुनून – यह सब, मुझे, बहुत प्रेरित करते है, ऊर्जा से भर देते हैं।
हैदराबाद के बोयिनपल्ली में, एक स्थानीय सब्जी मंडी, किस तरह, अपने दायित्व को निभा रही है, ये पढ़कर भी मुझे बहुत अच्छा लगा। हम सबने देखा है कि सब्जी मंडियों में अनेक वजहों से काफी सब्जी खराब हो जाती है। ये सब्जी इधर-उधर फैलती है, गंदगी भी फैलाती हैं लेकिन, बोयिनपल्ली की सब्जी मंडी ने तय किया कि, हर रोज बचने वाली इन सब्जियों को ऐसे ही फेंका नहीं जाएगा। सब्जी मंडी से जुड़े लोगों ने तय किया, इससे, बिजली बनाई जाएगी। बेकार हुई सब्जियों से बिजली बनाने के बारे में शायद ही आपने कभी सुना हो – यही तो innovation की ताकत है। आज बोयिनपल्ली की मंडी में पहले जो waste था, आज उसी से wealth create हो रही है – यही तो कचरे से कंचन बनाने की यात्रा है। वहाँ हर दिन करीब 10 टन waste निकलता है, इसे एक प्लांट में इकठ्ठा कर लिया जाता है। Plant के अंदर इस waste से हर दिन 500 यूनिट बिजली बनती है, और करीब 30 किलो bio fuel भी बनता है। इस बिजली से ही सब्जी मंडी में रोशनी होती है, और, जो, bio fuel बनता है, उससे, मंडी की कैंटीन में खाना बनाया जाता है – है न कमाल का प्रयास!
ऐसा ही एक कमाल, हरियाणा के पंचकुला की बड़ौत ग्राम पंचायत ने भी करके दिखाया है। इस पंचायत के क्षेत्र में पानी की निकासी की समस्या थी। इस वजह से गंदा पानी इधर-उधर फैल रहा था, बीमारी फैलाता था, लेकिन, बड़ौत के लोगों ने तय किया कि इस water waste से भी wealth create करेंगे। ग्राम पंचायत ने पूरे गाँव से आने वाले गंदे पानी को एक जगह इकठ्ठा करके filter करना शुरू किया, और filter किया हुआ ये पानी, अब गाँव के किसान, खेतों में सिंचाई के लिए इस्तेमाल कर रहे हैं, यानी, प्रदूषण, गंदगी और बीमारियों से छुटकारा भी, और खेतों में सिंचाई भी।
साथियो, पर्यावरण की रक्षा से कैसे आमदनी के रास्ते भी खुलते हैं, इसका एक उदाहरण अरुणाचल प्रदेश के तवांग में भी देखने को मिला। अरुणाचल प्रदेश के इस पहाड़ी इलाके में सदियों से ‘मोन शुगु’ नाम का एक पेपर बनाया जाता है। ये कागज यहाँ के स्थानीय शुगु शेंग नाम के एक पौधे की छाल से बनाते हैं, इसलिए, इस कागज को बनाने के लिए पेड़ों को नहीं काटना पड़ता है। इसके अलावा, इसे बनाने में किसी chemical का इस्तेमाल भी नहीं होता है, यानी, ये कागज पर्यावरण के लिए भी सुरक्षित है, और स्वास्थ्य के लिए भी। एक वो भी समय था, जब, इस कागज का निर्यात होता था, लेकिन, जब आधुनिक तकनीक से बड़ी मात्रा में कागज बनने लगे, तो, ये स्थानीय कला, बंद होने की कगार पर पहुँच गई। अब एक स्थानीय सामाजिक कार्यकर्ता कलिंग गोम्बू ने इस कला को पुनर्जीवित करने का प्रयास किया है, इससे, यहाँ के आदिवासी भाई-बहनों को रोजगार भी मिल रहा है।
मैंने एक और खबर केरल की देखी है, जो, हम सभी को अपने दायित्वों का एहसास कराती है। केरल के कोट्टयम में एक दिव्यांग बुजुर्ग हैं – एन.एस. राजप्पन साहब। राजप्पन जी paralysis के कारण चलने में असमर्थ हैं, लेकिन इससे, स्वच्छता के प्रति उनके समर्पण में कोई कमी नहीं आई है। वो, पिछले कई सालों से नाव से वेम्बनाड झील में जाते हैं और झील में फेंकी गई प्लास्टिक की बोतलें बाहर निकाल करके ले आते हैं। सोचिये, राजप्पन जी की सोच कितनी ऊँची है। हमें भी, राजप्पन जी से प्रेरणा लेकर, स्वच्छता के लिए, जहां संभव हो, अपना योगदान देना चाहिए।
मेरे प्यारे देशवासियो, कुछ दिन पहले आपने देखा होगा, अमेरिका के San Francisco से बैंगलुरू के लिए एक non-stop flight की कमान भारत की चार women pilots ने संभाली। दस हजार किलोमीटर से भी ज्यादा लंबा सफ़र तय करके ये flight सवा दो-सौ से अधिक यात्रियों को भारत लेकर आई। आपने इस बार 26 जनवरी की परेड में भी गौर किया होगा, जहां, भारतीय वायुसेना की दो women officers ने नया इतिहास रच दिया है। क्षेत्र कोई भी हो, देश की महिलाओं की भागीदारी लगातार बढ़ रही है, लेकिन, अक्सर हम देखते हैं, कि, देश के गाँवों में हो रहे इसी तरह के बदलाव की उतनी चर्चा नहीं हो पाती, इसलिए, जब मैंने एक खबर मध्य प्रदेश के जबलपुर की देखी, तो मुझे लगा कि इसका जिक्र तो मुझे ‘मन की बात’ में जरुर करना चाहिए। ये खबर बहुत प्रेरणा देने वाली है। जबलपुर के चिचगांव में कुछ आदिवासी महिलाएं एक rice mill में दिहाड़ी पर काम करती थीं। कोरोना वैश्विक महामारी ने जिस तरह दुनिया के हर व्यक्ति को प्रभावित किया, उसी तरह, ये महिलाएं भी प्रभावित हुईं। उनकी rice mill में काम रुक गया। स्वाभाविक है कि इससे आमदनी की भी दिक्कत आने लगी, लेकिन ये निराश नहीं हुईं, इन्होंने, हार नहीं मानी। इन्होंने तय किया, कि, ये साथ मिलकर अपनी खुद की rice mill शुरू करेंगी। जिस मिल में ये काम करती थीं, वो अपनी मशीन भी बेचना चाहती थी। इनमें से मीना राहंगडाले जी ने सब महिलाओं को जोड़कर ‘स्वयं सहायता समूह’ बनाया, और सबने अपनी बचाई हुई पूंजी से पैसा जुटाया,। जो पैसा कम पड़ा, उसके लिए ‘आजीविका मिशन’ के तहत बैंक से कर्ज ले लिया, और अब देखिये, इन आदिवासी बहनों ने वही rice mill खरीद ली, जिसमें वो कभी काम किया करती थीं। आज वो अपनी खुद की rice mill चला रही हैं। इतने ही दिनों में इस mill ने करीब तीन लाख रूपये का मुनाफ़ा भी कमा लिया है। इस मुनाफे से मीना जी और उनकी साथी, सबसे पहले, बैंक का लोन चुकाने और फिर अपने व्यापार को बढ़ाने के लिए तैयारी कर रही हैं। कोरोना ने जो परिस्थितियां बनाईं, उससे मुकाबले के लिए देश के कोने-कोने में ऐसे अद्भुत काम हुए हैं।
मेरे प्यारे देशवासियो, अगर मैं आपसे बुदेलखंड के बारे में बात करूँ तो वो कौन सी चीजें हैं, जो आपके मन में आएंगी! इतिहास में रूचि रखने वाले लोग इस क्षेत्र को झांसी की रानी लक्ष्मीबाई के साथ जोड़ेंगे। वहीँ, कुछ लोग सुन्दर और शांत ‘ओरछा’ के बारे में सोचेंगे। कुछ लोगों को इस क्षेत्र में पड़ने वाली अत्यधिक गर्मी की भी याद आ जाएगी, लेकिन, इन दिनों, यहाँ, कुछ अलग हो रहा है, जो, काफी उत्साहवर्धक है, और जिसके बारे में, हमें, जरुर जानना चाहिए। पिछले दिनों झांसी में एक महीने तक चलने वाला ‘Strawberry Festival’ शुरू हुआ। हर किसी को आश्चर्य होता है – Strawberry और बुंदेलखंड! लेकिन, यही सच्चाई है। अब बुंदेलखंड में Strawberry की खेती को लेकर उत्साह बढ़ रहा है, और, इसमें बहुत बड़ी भूमिका निभाई है, झाँसी की एक बेटी – गुरलीन चावला ने। law की छात्रा गुरलीन ने पहले अपने घर पर और फिर अपने खेत में Strawberry की खेती का सफल प्रयोग कर ये विश्वास जगाया है कि झाँसी में भी ये हो सकता है। झाँसी का ‘Strawberry festival’ Stay At Home concept पर जोर देता है। इस महोत्सव के माध्यम से किसानों और युवाओं को अपने घर के पीछे खाली जगह पर, या छत पर Terrace Garden में बागवानी करने और strawberries उगाने के लिए प्रोत्साहित किया जा रहा है। नई technology की मदद से ऐसे ही प्रयास देश के अन्य हिस्सों में भी हो रहे हैं, जो Strawberry, कभी, पहाड़ों की पहचान थी, वो अब, कच्छ की रेतीली जमीन पर भी होने लगी है, किसानों की आय बढ़ रही है।
साथियो, Strawberry Festival जैसे प्रयोग Innovation की Spirit को तो प्रदर्शित करते ही हैं, साथ ही यह भी दिखाते हैं, कि, हमारे देश का कृषि क्षेत्र, कैसे, नई technology को अपना रहा है।
साथियो, खेती को आधुनिक बनाने के लिए सरकार प्रतिबद्ध है और अनेक कदम उठा भी रही है। सरकार के प्रयास आगे भी जारी रहेंगे।
मेरे प्यारे देशवासियो, कुछ ही दिन पहले मैंने एक वीडियो देखा। वह वीडियो पश्चिम बंगाल के वेस्ट मिदनापुर स्थित ‘नया पिंगला’ गाँव के एक चित्रकार सरमुद्दीन का था। वो प्रसन्नता व्यक्त कर रहे थे कि रामायण पर बनाई उनकी painting दो लाख रुपये में बिकी है। इससे उनके गांववालों को भी काफी खुशी मिली है। इस वीडियो को देखने के बाद मुझे इसके बारे में और अधिक जानने की उत्सुकता हुई। इसी क्रम में मुझे पश्चिम बंगाल से जुड़ी एक बहुत अच्छी पहल के बारे में जानकारी मिली, जिसे, मैं, आपसे साथ जरुर साझा करना चाहूंगा। पर्यटन मंत्रालय के regional office ने महीने के शुरू में ही बंगाल के गाँवों में एक ‘Incredible India Weekend Gateway’ की शुरुआत की। इसमें पश्चिम मिदनापुर, बांकुरा, बीरभूम, पुरुलिया, पूर्व बर्धमान, वहाँ के हस्तशिल्प कलाकारों ने visitors के लिये Handicraft Workshop आयोजित की। मुझे यह भी बताया गया कि Incredible India Weekend Getaways के दौरान handicrafts की जो कुल बिक्री हुई, वो हस्त शिल्पकारों को बेहद प्रोत्साहित करने वाली है। देशभर में लोग भी नए-नए तरीकों से हमारी कला को लोकप्रिय बना रहे हैं। ओडिशा के राउरकेला की भाग्यश्री साहू को देख लीजिए। वैसे तो वे Engineering की छात्रा हैं, लेकिन, पिछले कुछ महीनों में उन्होंने पट्टचित्र कला को सीखना शुरू किया और उसमें निपुणता हासिल कर ली है। लेकिन, क्या आप जानते हैं, कि, उन्होंने paint कहाँ किया – Soft Stones! Soft Stones पर| कॉलेज जाने के रास्ते में भाग्यश्री को ये Soft Stones मिले, उन्होंने, इन्हें एकत्र किया और साफ़ किया। बाद में, उन्होंने, रोजाना दो घंटे इन पत्थरों पर पट्टचित्र style में painting की। वह, इन पत्थरों को paint कर, उन्हें अपने दोस्तों को gift करने लगीं। लॉकडाउन के दौरान उन्होंने बोतलों पर भी paint करना शुरू कर दिया। अब तो वो इस Art पर workshops भी आयोजित करती हैं। कुछ दिन पहले ही, सुभाष बाबू की जयन्ती पर, भाग्यश्री ने, पत्थर पर ही, उन्हें, अनोखी श्रद्धांजलि दी। मैं, भविष्य के उनके प्रयासों के लिए शुभकामनाएं देता हूँ। Art and Colors के जरिए बहुत कुछ नया सीखा जा सकता है, किया जा सकता है। झारखण्ड के दुमका में किए गए एक ऐसे ही अनुपम प्रयास के बारे में मुझे बताया गया। यहाँ, Middle School के एक Principal ने बच्चों को पढ़ाने और सिखाने के लिए गाँव की दीवारों को ही अंग्रेजी और हिंदी के अक्षरों से paint करवा दिया, साथ ही, उसमें, अलग-अलग चित्र भी बनाए गए हैं, इससे, गाँव के बच्चों को काफी मदद मिल रही है। मैं, ऐसे सभी लोगों का अभिनन्दन करता हूँ, जो, इस प्रकार के प्रयासों में लगे हैं।
मेरे प्यारे देशवासियो, भारत से हजारों किलोमीटर दूर, कई महासागरों, महाद्वीपों के पार एक देश है, जिसका नाम है Chile। भारत से Chile पहुँचने में बहुत अधिक समय लगता है, लेकिन, भारतीय संस्कृति की खुशबू, वहाँ बहुत समय पहले से ही फैली हुई है। एक और खास बात ये है, कि, वहाँ पर योग बहुत अधिक लोकप्रिय है। आपको यह जानकार अच्छा लगेगा कि Chile की राजधानी Santiago में 30 से ज्यादा योग विद्यालय हैं। Chile में अन्तर्राष्ट्रीय योग दिवस भी बड़े ही उत्साह से मनाया जाता है। मुझे बताया गया है कि House of Deputies में योग दिवस को लेकर बहुत ही गर्मजोशी भरा माहौल होता है। कोरोना के इस समय में immunity पर ज़ोर, और immunity बढ़ाने में, योग की ताकत को देखते हुए, अब वे लोग योग को पहले से कहीं ज्यादा महत्व दे रहे हैं। Chile की कांग्रेस, यानी वहाँ की Parliament ने एक प्रस्ताव पारित किया है। वहाँ, 4 नवम्बर को National Yoga Day घोषित किया गया है। अब आप ये सोच सकते हैं कि आखिर 4 नवम्बर में ऐसा क्या है ? 4 नवम्बर 1962 को ही Chile का पहला योग संस्थान होज़े राफ़ाल एस्ट्राडा द्वारा स्थापित किया था। इस दिन को National Yoga Day घोषित करके Estrada जी को भी श्रद्धांजलि दी गई है। Chile की Parliament द्वारा यह एक विशेष सम्मान है, जिस पर हर भारतीय को गर्व है। वैसे, Chile की संसद से जुड़ी एक और बात आपको दिलचस्प लगेगी। Chile Senate के Vice President का नाम रबिंद्रनाथ क्विन्टेरॉस है। उनका यह नाम विश्व कवि गुरुदेव टैगोर से प्रेरित होकर रखा गया है।
मेरे प्यारे देशवासियो, MyGov पर, महाराष्ट्र के जालना के डॉ. स्वप्निल मंत्री और केरल के पलक्कड़ के प्रहलाद राजगोपालन ने आग्रह किया है कि मैं ‘मन की बात’ में सड़क सुरक्षा पर भी आपसे बात करूँ। इसी महीने 18 जनवरी से 17 फरवरी तक, हमारा देश ‘सड़क सुरक्षा माह’ यानि ‘Road Safety Month’ भी मना रहा है। सड़क हादसे आज हमारे देश में ही नहीं पूरी दुनिया में चिंता का विषय हैं। आज भारत में Road Safety के लिए सरकार के साथ ही व्यक्तिगत और सामूहिक स्तर पर कई तरह के प्रयास भी किये जा रहे हैं। जीवन बचाने के इन प्रयासों में हम सबको सक्रिय रूप से भागीदार बनना चाहिए।
साथियो, आपने ध्यान दिया होगा, Border Road Organisation जो सड़कें बनाती है, उससे गुजरते हुए आपको बड़े ही innovative slogans देखने को मिलते हैं। ‘This is highway not runway’ या फिर ‘Be Mr. Late than Late Mr.’ ये slogans सड़क पर सावधानी बरतने को लेकर लोगों को जागरूक करने में काफी प्रभावी होते हैं। अब आप भी ऐसे ही innovative slogans या catch phrases, MyGov पर भेज सकते हैं। आपके अच्छे slogans भी इस अभियान में उपयोग किए जायेंगे।
साथियो, Road Safety के बारे में बात करते हुए, मैं NaMo App पर कोलकाता की अपर्णा दास जी की एक पोस्ट की चर्चा करना चाहूँगा। अपर्णा जी ने मुझे ‘FASTag’ Programme पर बात करने की सलाह दी है। उनका कहना है कि ‘FASTag’ से यात्रा का अनुभव ही बदल गया है। इससे समय की तो बचत होती ही है, Toll Plaza पर रुकने, cash payment की चिंता करने जैसी दिक्कतें भी खत्म हो गई हैं। अपर्णा जी की बात सही भी है। पहले हमारे यहाँ Toll Plaza पर एक गाड़ी को औसतन 7 से 8 मिनट लग जाते थे, लेकिन ‘FASTag’ आने के बाद, ये समय, औसतन सिर्फ डेढ़-दो मिनट रह गया है। Toll Plaza पर waiting time में कमी आने से गाड़ी के ईंधन की बचत भी हो रही है। इससे देशवासियों के करीब 21 हजार करोड़ रूपए बचने का अनुमान है, यानी पैसे की भी बचत, और समय की भी बचत। मेरा आप सभी से आग्रह है कि सभी दिशा-निर्देशों का पालन करते हुए, अपना भी ध्यान रखें और दूसरों का जीवन भी बचाएं।
मेरे प्यारे देशवासियो, हमारे यहाँ कहा जाता है – “जलबिंदु निपातेन क्रमशः पूर्यते घटः”। अर्थात् एक एक बूँद से ही घड़ा भरता है। हमारे एक-एक प्रयास से ही हमारे संकल्प सिद्ध होते हैं। इसलिए, 2021 की शुरुआत जिन लक्ष्यों के साथ हमने की है, उनको, हम सबको मिलकर ही पूरा करना है तो आइए, हम सब मिलकर इस साल को सार्थक करने के लिए अपने अपने कदम बढ़ाएं। आप अपना सन्देश, अपने ideas जरुर भेजते रहिएगा। अगले महीने हम फिर मिलेंगे।
इति-विदा पुनर्मिलनाय !
My dear countrymen, Namaskar. When I express Mann Ki Baat, it feels like I am present amongst you as a member of your family. Little matters exchanged that teach one another; bitter- sweet life experiences that become an inspiration for living a wholesome life…and this is just what Mann Ki Baat is! Today is the last day of January 2021. Are you too thinking, the way I am that 2021 had commenced just a few days ago? It just doesn’t feel that the entire month of January has passed by! This is what is termed as the speed of time. It feels like just a matter of a few days ago when we were exchanging good wishes with each other! Then we celebrated Lohri, Makar Sankranti, Pongal and Bihu. It was festival time in different parts of the country. We celebrated the 23rd of January, the birth anniversary of Netaji Subhash Chandra Bose as PARAKRAM DIWAS and also watched the grand Republic Day Parade on the 26th of January. Following the Address to the joint session by Rashtrapati ji, the Budget Session has also begun. Amidst all of this, there was one more happening that is keenly awaited by all of us – that is the announcement of the Padma Awards. The nation honored people doing extraordinary work; for their achievements and contribution to humanity. This year too, the recipients comprise people who have done excellent work in myriad fields; through their endeavour, they’ve changed someone’s life, taking the country forward. Thus, the tradition of conferring the Padma honour on unsung heroes that was started a few years ago has been maintained this time too. I urge all of you to know more about these people and their contribution…discuss it amongst the family. You will see how this inspires everyone!
This month, there has been very good news from the cricket pitch too. Our cricket team, after initial setbacks made a grand comeback, winning the series in Australia. The hard work and teamwork of our players is inspirational. Amidst all this, the country was saddened by the insult to the Tricolor on the 26th of January in Delhi. We have to infuse times to come with new hope and novelty. Last year, we displayed exemplary patience and courage. This year too, we have to work hard to attain our resolves. We have to take our country forward at a faster pace.
My dear countrymen, the beginning of this year marks the completion of almost one year of our battle against Corona. Just as India’s fight against Corona became an example, our vaccination Programme too is turning out to be exemplary to the world. Today, India is undertaking the world’s biggest Covid Vaccine Programme. Do you know what’s a matter of more pride? Along with the biggest Vaccine Programme, we are vaccinating our citizens faster than anywhere in the world. In just 15 days, India has vaccinated over 30 lakh Corona Warriors, whereas an advanced country such as America took 18 days to get the same done; Britain 36 days!
Friends, today, the Made in India vaccine is, of course, a symbol of India’s self-reliance; it is also a symbol of her self-pride. On NamoApp, Bhai Himanshu Yadav from UP has written that the Made in India vaccine has generated a new self confidence within. Kirti ji writes from Madurai that many of her foreign friends are messaging her thanking India. Kirti ji’s friends have written to her that the way India has helped the world in the fight against Corona has enhanced the respect for India in their hearts. Kirti ji, listening to these notes of glory for the country also fills the listeners of Mann Ki Baat with a sense of pride. These days, I too receive similar messages for India from Presidents and Prime Ministers of different countries of the world. You must also have seen recently how the President of Brazil, in a tweet thanked India – every Indian was gladdened at that. People residing thousands of kilometers away in remote corners of the world are deeply aware of that context in Ramayan; they are intensely influenced by it. This is a speciality of our culture.
Friends, in this vaccination Programme, you must have noticed something more! During the moment of crisis, India is able to serve the world today, since she is capable, self-reliant in the field of medicines, vaccines. The same thought underpins the Atmanirbhar Bharat Campaign. The more India is capable, the more will she serve humanity; correspondingly the world will benefit more!
My dear countrymen, every time, lots of your letters are received; one gets to know about your thoughts through your messages on Namo App and MyGov and phone calls. One amongst these messages caught my attention – this is from sister Priyanka Pandey ji. 23 year old Beti Priyanka ji is a student of Hindi literature and resides at Siwan in Bihar. Priyanka ji has written on Namo App that she was highly inspired by my suggestion of visiting 15 domestic tourist places in the country and hence on the 1st of January, she started for a destination which was very special. The place was 15 kilometers away from her home – it was the ancestral residence of the country’s first President Dr Rajendra Prasad ji. Priyanka ji has beautifully mentioned that this was her first step in the realm of acquainting herself with the country’s great luminaries. There, Priyanka ji came across many books written by Dr Rajendra Prasad and many historical photographs as well. Really Priyanka ji, this experience of yours will inspire others too.
Friends, this year, India is going to commence the celebration of 75 years of her Independence – Amrit Mahotsav. In this context, this is an excellent time to explore places associated with those heroes on account of whom we attained Freedom.
Friends, as we refer to the Freedom Movement and Bihar, I would like to touch upon another comment made on Namo App. Jai Ram Viplava, a resident of Munger has written to me about the Tarapur Martyr day. On 15th of February 1932, the Britishers had mercilessly killed several of a group of brave young patriots. Their only crime was that they were raising the slogan of ‘Vande Matram’ and ‘Bharat Mata Ki Jai’.I bow to those martyrs and remember their courage with reverence. I want to thank Jai Ram Viplava ji. He has brought to the notice of the country an incident about which not as much discussion happened as should have been done.
My dear countrymen, the freedom struggle was fought with full might in every part, every city, every town and village of India. In every corner of this land, Bharatbhoomi, great sons and brave daughters were born who gave up their lives for the nation. Hence it is very important that we preserve the saga of their struggles for our sake and their memories and for this we can write about them to keep their memories alive for generations to come. I appeal to all countrymen, especially the young friends to write about freedom fighters, incidents associated with freedom. Write books about the saga of valour during the period of freedom struggle in your area. Now, as India will celebrate 75 years of her freedom, your writings will be the best tribute to those heroes of our freedom. An initiative has been taken for Young Writers for the purpose of India Seventy-Five. This will encourage young writers of all states and of all languages. Writers who write on such subjects, who have studied deeply Indian heritage and culture, will come forth in large numbers in the country. We have to fully help such emerging talents. This will also prepare a category of thought leaders that will decide the course of the future. I invite my young friends to be a part of this initiative and to use their literary skills more and more. Information about this can be accessed from the website of the Ministry of Education.
My dear countrymen, what the listeners of ‘Mann Ki Baat’ like, only you know better. But for me the best thing that I like in ‘Mann Ki Baat’ is that I get to learn and read a lot. In a way, indirectly, I get an opportunity to connect with you all. Someone’s effort, somebody’s zeal, someone’s passion to achieve something for the country – all this inspires me a lot, fills me with energy.
I felt very happy on reading about how a local vegetable market in Boinpalli of Hyderabad is fulfilling its responsibility. All of us have seen that in vegetable markets, a lot of produce gets spoilt for a variety of reasons. The vegetables spread all around, it spreads filth too, but the vegetable market of Boinpalli decided that it will not throw away the leftover vegetables just like that. People associated with the vegetable market decided that they will generate electricity from this. You may have hardly heard of generating electricity from waste vegetables – this is the power of innovation. Today in Boinpalli vegetable market what was once a waste, wealth is getting created from that – this is the journey of creation of wealth from waste. Nearly 10-tonnes of waste is generated there every day, which is collected in a plant. In this plant 500-units of electricity is generated every day, and about 30 Kilos of bio fuel too is generated. The vegetable market is illuminated through this electricity and the bio fuel that is generated is used to cook food in the market canteen – isn’t it a wonderful effort!
A similar amazing feat has been achieved by the Badaut village Panchayat of Panchkula in Haryana. This Panchayat faced the problem of water drainage. Because of this dirty water was spilling around, spreading disease, but, people of Badaut decided that they would create wealth even from this water waste. The village Panchayat started filtering the dirty water coming from the village after collecting it at a place, and this filtered water is now being used for irrigation by the farmers of the village, thereby, liberating them from pollution, filth and disease and irrigating the fields too.
Friends, an example of how protection of environment can open avenues of income was seen in Tawang in Arunachal Pradesh too. For centuries a type of paper called ‘Mon Shugu’ is made in this hilly region of Arunachal Pradesh. The locals here make this paper from the bark of a plant named Shugu Sheng, hence trees do not have to be cut to make this paper. Besides, no chemical is used in making this paper, thus, this paper is safe for the environment and for health too. There was a time when this paper was exported but with modern techniques, large amount of paper started getting made and this local art was pushed to the brink of closure. Now a local social worker Gombu has made an effort to rejuvenate this art, this is also giving employment to tribal brothers and sisters there.
I have seen another news from Kerala that makes us realise our responsibilities. In Kottayam of Kerala there is an elderly divyang, N.S Rajappan Sahab. Due to paralysis, Rajappan is incapable of walking, but this has not affected his commitment to cleanliness. For the past several years he has been going by boat in Vembanad lake and taking out the plastic bottles thrown into the lake. Think, how great Rajappan ji’s thought is! Taking inspiration from Rajappan ji, we too should, wherever possible, make our contribution to cleanliness.
My dear countrymen, you must have witnessed a few days ago, that four women pilots from India took command of a non-stop flight from San Francisco, America to Bangalore. Travelling more than ten thousand kilometres, this flight ferried more than two hundred and fifty passengers to India. You must have also observed this time in the 26th January parade, where two women officers of the Indian Air Force created new history. Whatever be the area, the participation of the women of the country is continuously on the rise, but, often we see that, there is not much discussion of similar changes occurring in the villages of the country, so, when I got this news from Jabalpur in Madhya Pradesh, I felt that I must make a mention of it in ‘Mann Ki Baat’.
This news is very inspiring. In Chichgaon, Jabalpur, some tribal women were working on daily wages in a rice mill. Just like the Corona pandemic affected every person in the world, these women were also affected. Work stopped in their rice mill. Naturally, their income got affected as well but they did not get disheartened; they did not give up. They decided that collectively they would start their own rice mill. The mill where they worked wanted to sell its machine too. One among these women, Meena Rahangadale ji formed a ‘Self Help Group’ by associating all the women, and all of them raised capital from their savings. Whatever amount of money was short, was sourced under the aegis of Ajivika mission in the form of a loan from the bank, and, now see, these tribal sisters bought the same rice mill in which they once worked! Today they are running their own rice mill. Within this very period, this mill has also earned a profit of about three lakh rupees. With this profit, Meena ji, and her colleagues, are arranging to repay the bank loan and then seeking avenues to expand their business. Such amazing efforts have taken place in every corner of the country to counter whatever circumstances Corona created.
My dear countrymen, if I mention Bundelkhand to you, what are the things that will come to your mind? Those interested in history will connect this area with Rani Lakshmibai of Jhansi. At the same time, some people will think of beautiful and serene Orchha. And some people will also remember the extreme heat conditions of this region, but, these days something different is happening here which is quite heartening, and about which, we must know. Recently, a month long ‘Strawberry Festival’ began in Jhansi.Everyone is surprised – Strawberry and Bundelkhand! But, this is the truth. Now, there is growing enthusiasm about the cultivation of Strawberry in Bundelkhand, and one of Jhansi’s daughters – Gurleen Chawla has played a huge role in it! A Law student Gurleen carried out Strawberry cultivation successfully first at her home and then in her farm raising the hope that this was possible in Jhansi too. Jhansi’s Strawberry festival emphasizes the ‘Stay at Home’ concept. Through this festival, farmers and youth are being encouraged to do gardening and grow strawberries in the vacant spaces behind their home, or in the Terrace Garden. With the help of new technology, similar efforts are also being done in other parts of the country, Strawberry which was once identified with the hills, is now also being cultivated in the sandy soil of Kutch, boosting the income of farmers.
Friends, experiments like the Strawberry Festival not only demonstrate the spirit of Innovation ; they also demonstrate the manner in which the agricultural sector of our country is adopting new technologies. Friends, the government is committed to modernizing agriculture and is also taking many steps in that direction. The efforts of the Government shall also continue in future.
My dear countrymen, just a few days ago I watched a video. That video was of Sarmuddin, a painter from Naya Pingla village in West Midnapore, West Bengal. He was expressing happiness that his painting based on Ramayana had sold for two lakh rupees. This brought great happiness to his fellow villagers too. After watching this video, I was curious to know more about it. In this very context, I came to know about a very good initiative related to West Bengal, which, I would definitely like to share with you.
The regional office of the Ministry of Tourism started an ‘Incredible India Weekend Getaway’ in the villages of Bengal at the beginning of the month. The Handicraft artisans from West Midnapore, Bankura, Birbhum, Purulia, East Bardhaman, organized handicraft workshop for visitors. I was also told that the total sales of handicrafts during the Incredible India Weekend Getaways is very encouraging to the handicraft artisans. People are also making our art forms popular employing novel methods across the country.
Look at Bhagyashree Sahu of Rourkela, Odisha. Although she is a student of Engineering, in the past few months, she started learning the art of Pattchitra and has mastered it. But, did you know where she began painting – Soft Stones, on Soft Stones. On her way to college, Bhagyashree found these Soft Stones, she collected and cleaned them. Later, she painted these stones in Pattachitra style for two hours every day. After painting these stones, she started gifting them to her friends. During the lockdown, she started painting on bottles too. And now, she even conducts workshops on this art form. A few days ago, on the birth anniversary of Subhash Babu, Bhagyashree paid him a unique tribute done on stone. I wish her all the best for her future endeavours. A lot new can be learnt and done through Art and Colours.
I was informed of a similar novel initiative being carried out in Dumka, Jharkhand. A principal of a middle school there, in order to teach and help the children learn, got the village walls painted with the letters of the English and Hindi alphabets ; alongside various pictures have also been painted which are helping the village children a lot. I extend my greetings to all such individuals who are involved in such initiatives.
My dear countrymen, thousands of kilometers from India, across many oceans and continents, lies a country – Chile. It takes a lot of time to reach Chile from India. However, the fragrance of Indian culture has been there for a long time. Another significant aspect is that Yoga is extremely popular there. You will be pleased to know that there are more than 30 Yoga schools in Santiago, the capital of Chile. The International Day of Yoga is also celebrated with great fervor in Chile. I have been told that the House of Deputies is full of ardent enthusiasm for the Yoga Day. In these times of Corona, with a stress on immunity and ways to strengthen it, through the power of Yoga, now they are attaching much more importance to Yoga. The Chilean Congress, that is their Parliament, has passed a proposal. There, the 4th of November has been declared as National Yoga Day. Now, you would be wondering, what is so special about 4th of November! On 4th of November 1962, the first Yoga institution in Chile was established by José Rafael Estrada. By proclaiming this day as National Yoga Day, a tribute has been paid to Estrada ji. This is a special honour by the Chilean Parliament, which every Indian takes pride in. By the way, there is another aspect about the Chilean Parliament, one which will interest you. The name of the Vice President of the Chilean Senate is Rabindranath Quinteros. He has been so named, inspired by Vishwa Kavi Gurudev Rabindranath Tagore.
My dear countrymen, I have been requested by Dr. Swapnil Mantri from Jalna,Maharashtra and Prahlad Rajgopalan from Palakkad, Kerala on MyGov to speak on ‘Road safety’ in Mann Ki Baat. This very month, from the 18th of January to the 17th of February, our country is observing Road Safety month. Road accidents are a matter of concern not just in our country but also the world over. Today, in India, many efforts are being made for road safety at the individual and collective level along with the Government. We should all become active stakeholders in these efforts to save lives.
Friends, you must have noticed, passing through the roads that the Border Road Organization builds, one gets to see many innovative slogans. Slogans such as ‘This is highway not runway’ or ‘Be Mr. Late than Late Mr.’ are quite effective in promoting awareness about being careful on the roads. Now you can also send such innovative slogans or catch phrases on MyGov. Good slogans from you too will be used in this campaign.
Friends, whilst speaking about Road safety, I would like to mention a post received on NaMo app from Aparna Das ji of Kolkata. Aparna ji has asked me to speak on the ‘FASTag programme’. She says that the experience of travel has changed with ‘FASTag’. This saves not just travel time ; problems like stopping at Toll Plaza, worrying about cash payment are also over. Aparna ji is right too! Earlier, a vehicle used to take on an average 7 to 8 minutes to cross our toll plazas. However, since the emergence of ‘FASTag’, this time has reduced to around one and a half minutes to 2 minutes on an average. Due to this reduced waiting time at the Toll plaza, fuel too is being saved. It is estimated that this will save approximately 21 thousand crore Rupees of our countrymen. That is saving money as well as time. I urge all of you to follow all the guidelines, take care of yourself and also save the lives of others.
Friends, it is said here- “जलबिंदु निपातेन क्रमशः पूर्यते घटः”, meaning that drop by drop, the pot gets filled. Every single effort of ours leads to the realization of our resolve. Therefore, the goals with which we started in 2021, we all have to fulfill them together. Come, let us all work together to make this year meaningful. Do keep sending your messages, your ideas. We will meet again next month.
Iti Vidaa punarmilanaay.
எனதருமை நாட்டுமக்களே, வணக்கம். நான் மனதின் குரல் பற்றிப் பேசும் பொழுது, நான் ஏதோ உங்களோடு, உங்கள் குடும்பத்தின் உறுப்பினராகவே இருக்கும் ஒரு உணர்வு எனக்கு ஏற்படுகிறது. நம்முடைய சின்னச்சின்ன உரையாடல்கள், ஒருவருக்கு ஒருவர் கற்றல் ஏற்படுத்தும் விஷயங்கள், வாழ்க்கையின் வளமான அனுபவங்கள், நிறைவான வாழ்க்கை வாழும் உத்வேகத்தை அளிப்பது என்பதன் பெயர் தான் மனதின் குரல்.
இன்று, 2021ஆம் ஆண்டு ஜனவரி மாதத்தின் கடைசி நாள். இப்போது, சில நாட்கள் முன்பாகத் தானே 2021ஆம் ஆண்டு தொடங்கியது என்று என்னைப் போலவே நீங்களும் சிந்திக்கிறீர்கள் தானே!! ஜனவரி முழுவதும் கடந்து போய் விட்டது என்ற உணர்வே ஏற்படவில்லை; இதைத் தான் காலத்தின் ஓட்டம் என்கிறார்கள். சில நாட்கள் முன்பு தான் நாம் ஒருவருக்கு ஒருவர் நல்வாழ்த்துக்களைத் தெரிவித்துக் கொண்டோம், லோஹ்டி, மகர சங்கராந்தி, பொங்கல், பிஹு பண்டிகைகளைக் கொண்டாடி மகிழ்ந்தோம், ஆனால் இவை அனைத்தும் கடந்து போனதே தெரியாமல் கடந்து விட்டன.
நாட்டின் பல பாகங்களிலும் பண்டிகைகளின் கோலாகலம் நிறைந்திருந்தது. ஜனவரி 23ஆம் தேதியன்று நாம் நேதாஜி சுபாஷ் சந்திர போஸ் அவர்களின் பிறந்தநாளை, பராக்ரம் திவஸ், அதாவது பராக்கிரம தினம் என்ற பெயரில் கொண்டாடினோம், ஜனவரி 26ஆம் தேதியான நமது குடியரசுத் தினத்தன்று கண்கொள்ளாக் காட்சியான அணிவகுப்பைக் கண்டு களித்தோம். இரு அவைகளின் கூட்டுத் தொடரின் துவக்கமாக குடியரசுத் தலைவரின் உரைக்குப் பின்னர் பட்ஜெட் கூட்டத்தொடர் தொடங்கியது.
இவை அனைத்தின் இடையேயும், நாம் வெகுகாலமாகக் காத்திருந்த ஒரு விஷயம் நடந்தேறியது. அது தான் பத்ம விருதுகள் பற்றிய அறிவிப்பு. அசாதாரணமான செயல்கள் புரிந்துவருவோரின் சாதனைகள், மனித சமூகத்தின் பொருட்டு அவர்களின் பங்களிப்பு ஆகியவற்றுக்கு கௌரவம் அளித்தது. பல்வேறு துறைகளில் மிகச் சிறப்பாகச் செயலாற்றியவர்கள், தங்களின் செயல்களால் மற்றவர்களின் வாழ்க்கையில் நல்மாற்றங்களை ஏற்படுத்தியவர்கள், நாட்டை முன்னேற்றியவர்கள் போன்றோருக்கு இந்த ஆண்டும் விருதுகள் வழங்கப்பட்டிருக்கின்றன. அதாவது, கள அளவில் பணியாற்றும் பாராட்டுப்பெறாத நாயகர்களுக்கு சில ஆண்டுகளுக்கு முன்பாகத் தான் தொடங்கப்பட்ட, பத்ம விருதுகள் வாயிலாக கௌரவம் அளிக்கும் பாரம்பரியம், இந்த முறையும் கடைப்பிடிக்கப்பட்டிருக்கிறது.
இந்த நபர்களைப் பற்றியும், இவர்களின் பங்களிப்பு பற்றியும் நீங்கள் கண்டிப்பாகத் தெரிந்து கொள்வதோடு, உங்கள் குடும்பங்களிலும் இவர்களைப் பற்றிய உரையாடல்களில் ஈடுபடுங்கள் என்று நான் உங்களிடத்திலே வேண்டுகோள் விடுக்கிறேன். இவற்றால் அனைவருக்கும் எத்தனை உத்வேகம் ஏற்படும் என்பதை அப்போது நீங்களே உணர்வீர்கள்.
இந்த மாதம், கிரிக்கெட் மைதானத்திலிருந்தும் மிக அருமையான செய்தி கிடைத்திருக்கிறது. நம்முடைய கிரிக்கெட் அணியானது, தொடக்ககட்ட சிரமங்களுக்குப் பிறகு, அற்புதமான மீட்சி கண்டு, ஆஸ்திரேலியாவில் தொடரை வென்றெடுத்திருக்கிறது. நமது விளையாட்டு வீரர்களின் கடும் உழைப்பும், குழுப்பணியும் கருத்தூக்கம் அளிக்க வல்லன.
இவற்றுக்கு இடையே, தில்லியில், ஜனவரி மாதம் 26ஆம் தேதியன்று மூவண்ணக் கொடிக்கு இழைக்கப்பட்ட அவமானம், தேசத்துக்குப் பெரிய துக்கத்தை ஏற்படுத்தியது. நாம் இனிவரும் காலங்களை நம்பிக்கை-புதுமை ஆகியவற்றால் இட்டுநிரப்ப வேண்டும். நாம் கடந்த ஆண்டு, அசாதாரணமான சுயகட்டுப்பாடு மற்றும் மனவுறுதியை வெளிப்படுத்தினோம். இந்த ஆண்டும் நாம் நமது கடும் உழைப்பு வாயிலாக, நமது உறுதிப்பாடுகளை மெய்ப்பித்துக் காட்ட வேண்டும். நம்முடைய தேசத்தை, மேலும் விரைவுகதியில் நாம் முன்னேற்றிச் செல்ல வேண்டும்.
எனதருமை நாட்டுமக்களே, இந்த ஆண்டின் தொடக்கத்தோடு, கொரோனா பெருந்தொற்றுக்கு எதிரான நமது போராட்டம் ஓராண்டை நிறைவு செய்திருக்கிறது. எப்படி கொரோனாவுக்கு எதிராக பாரதத்தின் போராட்டம் ஒரு எடுத்துக்காட்டாக ஆகியுள்ளதோ, அதே போல, இப்போது, நம்முடைய தடுப்பூசித் திட்டமும், உலகிற்கே ஒரு எடுத்துக்காட்டாக ஆகி வருகின்றது. இன்று பாரதம் உலகின் மிகப்பெரிய கோவிட் பெருந்தொற்றுத் தடுப்பு இயக்கத்தைச் செயல்படுத்தி வருகின்றது.
மேலும் நமக்கு கௌரவம் சேர்க்கும் விஷயம் என்ன தெரியுமா? நமது மிகப்பெரிய தடுப்பூசித் திட்டத்தோடு கூடவே, உலகிலேயே மிக விரைவுகதியில் நாம் நமது குடிமக்களுக்குத் தடுப்பூசிகளையும் போட்டு வருவது தான். வெறும் 15 நாட்களில், பாரதம் தனது 30 இலட்சத்திற்கும் மேற்பட்ட கொரோனா போராளிகளுக்குத் தடுப்பூசி போட்டு விட்டது; ஆனால் இந்தப் பணிக்கு, அமெரிக்கா போன்ற வளர்ந்த நாட்டிற்கு 18 நாட்களும், பிரிட்டன் போன்ற நாட்டிற்கு 36 நாட்களும் பிடித்தன.
நண்பர்களே, இந்தியாவில் தயாரிக்கப்பட்ட இந்தத் தடுப்பூசி, இன்று பாரதநாட்டின் தற்சார்புக்கான எடுத்துக்காட்டு என்பது மட்டுமல்ல, நாட்டின் சுயகௌரவத்துக்கும் ஒரு பறைசாற்றல். நமோ செயலியில், இந்தியாவில் தயாரிக்கப்பட்ட தடுப்பூசி, மனதில் ஒரு புதிய தன்னம்பிக்கையை நிரப்பியுள்ளதாக, உத்திரப்பிரதேசத்தைச் சேர்ந்த சகோதரர் ஹிமான்ஷு யாதவ் அவர்கள் தெரிவித்திருக்கிறார்.
அயல்நாடுகளில் வாழும் தன்னுடைய பல நண்பர்களும், இந்தியாவிற்குத் தங்கள் நன்றிகளை, தனக்கு செய்தி அனுப்பித் தெரிவிப்பதாக மதுரையைச் சேர்ந்த கீர்த்தி அவர்கள் தெரிவித்திருக்கிறார். கொரோனாவுக்கு எதிரான போராட்டத்தில் பாரதம் உலகின் பிற நாடுகளுக்கு உதவியிருப்பது, பாரதம் பற்றி அவர்களின் மனங்களில் மரியாதையை மேலும் அதிகரிக்கச் செய்திருக்கிறது என்று செய்திகள் அனுப்பித் தன்னிடத்தில் தெரிவித்திருப்பதாக, கீர்த்தி அவர்கள் கூறியிருக்கிறார்.
கீர்த்தி அவர்களே, தேசம் பற்றி பெருமை பாராட்டப்படுவதைக் கேட்டு, மனதின் குரலின் நேயர்களும் பெருமைப்படுவார்கள். பல்வேறு நாடுகளின் குடியரசுத் தலைவர்களும், பிரதமர்களும் இப்போது பாரதம் குறித்த இதே போன்ற செய்திகளை எனக்கும் அனுப்பி வருகிறார்கள்.
ப்ராஸீல் நாட்டுக் குடியரசுத் தலைவர், தனது ட்வீட் வாயிலாக நாட்டிற்குத் தெரிவித்திருக்கும் நன்றிகள், அனைத்து இந்தியர்களுக்கும் எத்தனை நன்றாக இருந்திருக்கும் என்பதை நீங்களே கூடப் பார்த்திருக்கலாம். ஆயிரமாயிரம் கிலோமீட்டர்கள் தொலைவில், உலகின் மறுகோடியில் வசிப்போருக்கும், இராமாயணத்தின் இந்த நிகழ்வு பற்றி எத்தனை நுணுக்கமாகத் தெரிந்திருக்கிறது, அவர்கள் மனதில் எத்தனை ஆழமான தாக்கத்தை ஏற்படுத்தியிருக்கிறது பாருங்கள்!! இது தான் நமது கலாச்சாரத்தின் சிறப்பு.
நண்பர்களே, இந்த தடுப்பூசித் திட்டம் தொடர்பாக உங்கள் கவனம் வேறு ஒரு விஷயம் குறித்தும் கண்டிப்பாகச் சென்றிருக்கும். இந்தச் சங்கடம் நிறைந்த வேளையில், பாரதத்தால் எப்படி உலகிற்கு சேவையாற்ற முடிகிறது என்றால், நம் நாடு இன்று மருந்துகள் மற்றும் தடுப்பூசி தயாரிப்பில் வல்லமை பெற்றிருக்கிறது, தற்சார்பு அடைந்திருக்கிறது என்பதால் தான். தற்சார்பு பாரத இயக்கத்தின் பின்புலத்தில் இருக்கும் கருத்தியலும் இது தான். பாரதநாடு எந்த அளவுக்கு வல்லமை உடையதாக இருக்கிறதோ, அந்த அளவுக்கு அதிக ஆதாயம் மனித சமூகத்துக்கான சேவையில் உலகிற்கு உண்டாகும்.
எனதருமை நாட்டுமக்களே, ஒவ்வொரு முறையும் உங்களிடமிருந்து ஏராளமான கடிதங்கள் வந்தவண்ணம் இருக்கின்றன. நமோ செயலியிலும், Mygov தளத்திலும் வரும் உங்கள் செய்திகள், தொலைபேசி அழைப்புகள் ஆகியவை வாயிலாக, பல விஷயங்களைத் தெரிந்து கொள்ளும் வாய்ப்பு எனக்குக் கிடைக்கிறது. இந்தச் செய்திகளில் ஒரு செய்தி, என் கவனம்கவர்ந்த செய்தி சகோதரி ப்ரியங்கா பாண்டேயிடமிருந்து வந்திருக்கிறது. 23 வயது நிரம்பிய சகோதரி ப்ரியங்கா அவர்கள், ஹிந்தி இலக்கியப்படிப்பு படித்து வருகிறார், பிஹாரின் சீவானில் வசித்து வருகிறார். நாட்டின் 15 சுற்றுலாத் தலங்களைப் பற்றித் தெரிந்து கொள்ளும் எனது ஆலோசனையால் அவர் உத்வேகம் அடைந்ததால், ஜனவரி மாதம் 1ஆம் தேதியன்று, மிகச் சிறப்பானதொரு இடத்திற்குச் சென்றதாக, நமோ செயலியில் குறிப்பிட்டிருக்கிறார்.
அது என்ன இடம் தெரியுமா? அவரது வீட்டிலிருந்து 15 கி.மீ. தொலைவில், தேசத்தின் முதல் குடியரசுத் தலைவர் டாக்டர் ராஜேந்திர பிரஸாத் அவர்களின் பூர்வீக இல்லம் தான் அது. தேசத்தின் மகத்தான நாயகர்களைப் பற்றித் தெரிந்து கொள்ளும் திசையில் தனது முதல் படி இது என்று பிரியங்கா அவர்கள் மிக நேர்த்தியாக எழுதியிருக்கிறார். அங்கே பிரியங்கா அவர்களுக்கு, டாக்டர் ராஜேந்திர பிரஸாத் அவர்கள் எழுதிய பல புத்தகங்கள் காணக் கிடைத்தன, பல வரலாற்றுச் சிறப்புமிக்க ஓவியங்களைப் பார்க்க முடிந்தது. உண்மையிலேயே, பிரியங்கா அவர்களின் இந்த அனுபவம், மற்றவர்களுக்கும் கருத்தூக்கத்தை ஏற்படுத்தும்.
நண்பர்களே, இந்த ஆண்டு தொடங்கி பாரதம் தனது சுதந்திரத்தின் 75 ஆண்டுகள் கொண்டாட்டமான, அமிர்த மஹோத்சவத்தைக் கொண்டாட இருக்கிறது. எவர்கள் காரணமாக நமக்கு சுதந்திரம் கிடைத்ததோ, அப்படிப்பட்ட மஹாநாயகர்களோடு தொடர்புடைய வட்டாரப் பகுதிகளைப் பற்றித் தெரிந்து கொள்ள இது ஒரு அற்புதமான, அருமையான சந்தர்ப்பம்.
நண்பர்களே, நாம் சுதந்திரப் போராட்டம் மற்றும் பிஹார் பற்றிப் பேசிக் கொண்டிருக்கும் வேளையில், நமோ செயலியில் குறிப்பிடப்படப்பட்டிருக்கும் வேறு ஒரு விஷயம் பற்றியும் பேச விரும்புகிறேன். முங்கேரில் வசிக்கும் ஜெய்ராம் விப்லவ் அவர்கள், தாராபுர் உயிர்த்தியாகிகள் தினம் பற்றி எழுதியிருக்கிறார். 1932ஆம் ஆண்டு, பிப்ரவரி மாதம் 15ஆம் தேதியன்று, தேசபக்தர்களின் கூட்டம் ஒன்றின் பல வீரம் நிறைந்த இளைஞர்களை, ஆங்கிலேயர்கள் தயவு தாட்சணியமே இல்லாமல் கொன்று போட்டார்கள்.
அவர்கள் புரிந்த ஒரே குற்றம் – வந்தே மாதரம், பாரத் மாதா கீ ஜெய் என்ற கோஷங்களை எழுப்பியது தான். நான் அந்த உயிர்த்தியாகிகளுக்குத் தலைவணங்குகிறேன், அவர்களின் தைரியத்திற்கு சிரத்தையுடன்கூடிய நினைவாஞ்சலிகளை அர்ப்பணிக்கிறேன். நான் ஜெய்ராம் விப்லவ் அவர்களுக்கு என் நன்றிகளைத் தெரிவிக்கிறேன். அதிகம் தெரியாத, ஆனால் அதிகம் விவாதிக்கப்பட்டிருக்க வேண்டிய இத்தகைய ஒரு சம்பவத்தைப் பற்றி அவர் நாட்டின் கவனத்திற்கு கொண்டு வந்திருக்கிறார்.
என் இனிய நாட்டுமக்களே, பாரத நாட்டின் ஒவ்வொரு பகுதியிலும், ஒவ்வொரு நகரிலும், ஒவ்வொரு கிராமத்திலும், சுதந்திரப் போர் முழுவீச்சில் போரிடப்பட்டு வந்தது. பாரதபூமியின் அனைத்து மூலைகளிலும் மகத்தான நல்மைந்தர்களும், வீராங்கனைகளும் தோன்றினார்கள்; இவர்கள் தேசத்திற்காகத் தங்களின் வாழ்க்கையையே தியாகம் புரிந்தார்கள்.
நமக்காகப் புரியப்பட்ட இந்தப் போராட்டங்கள், இவை தொடர்பான நினைவுகள் ஆகியவற்றைப் பாதுகாத்து, இவற்றை எழுத்துக்களில் வடித்து, நமது வருங்கால சந்ததிகளுக்கு இவற்றை உயிர்ப்போடு நாம் அளிக்க வேண்டும் என்பது மிகவும் மகத்துவம் வாய்ந்த விஷயம். நீங்கள் சுதந்திரப் போராட்ட வீரர்கள் பற்றியும், சுதந்திரப் போராட்டம் தொடர்பான சம்பவங்கள் பற்றியும் கண்டிப்பாக எழுதுங்கள் என்று நாட்டுமக்கள் அனைவரிடத்திலும், குறிப்பாக இளைஞர் சமுதாயத்தினரிடம் வேண்டிக் கேட்டுக் கொள்கிறேன்.
உங்கள் பகுதியில் சுதந்திரப் போராட்டத்தில் கலந்து கொண்டவர்களின் வீரக்காதைகள் பற்றி, புத்தகங்களில் எழுதுங்கள். சுதந்திரம் அடைந்த 75 ஆண்டுகளை பாரதம் கொண்டாடும் வேளையில், உங்களின் எழுத்துக்கள், சுதந்திரப் போராட்ட நாயகர்களுக்கான உத்தமமான நினைவாஞ்சலிகளாகும். இந்தியாவின் 75 ஆண்டுக்கால சுதந்திரத்தை முன்னிட்டு, இளம் எழுத்தாளர்களுக்கான ஒரு முன்னெடுப்பு தொடங்கப்பட இருக்கிறது. இதில் அனைத்து மாநிலங்கள்-மொழிகளைச் சேர்ந்த இளைய எழுத்தாளர்களுக்கு ஊக்கமளிக்கப்படும்.
தேசத்தில் இப்படிப்பட்ட விஷயங்களைப் பற்றி எழுதக்கூடிய எழுத்தாளர்கள் இதனால் உருவாக்கம் பெறுவார்கள், அவர்கள் நம் நாட்டின் பாரம்பரியம் மற்றும் கலாச்சாரம் பற்றிய ஆழமான அறிவு உடையவர்களாக இருப்பார்கள். இப்படிப்பட்ட மலரும் மொட்டுக்களுக்கு நாம் முழுமையாக உதவிகள் செய்ய வேண்டும். இதன் காரணமாக எதிர்காலப் போக்கைத் தீர்மானம் செய்யும் சிந்தனாசிற்பிகளின் ஒரு படை தயாராகும். இந்த முயல்வின் அங்கமாக ஆகவும், தங்களின் இலக்கியத் திறமைகளை அதிக அளவில் பயன்படுத்தவும் இந்த நல்வாய்ப்பினைப் பயன்படுத்திக் கொள்ளுங்கள் என்று நான் எனது இளைய நண்பர்களுக்கு அழைப்பு விடுக்கிறேன். இது தொடர்பான தகவல்களை நீங்கள் கல்வியமைச்சகத்தின் இணையதளத்தில் பெறலாம்.
என் மனம்நிறை நாட்டுமக்களே, மனதின் குரல் நேயர்களுக்கு விருப்பமானது எது என்பதை நீங்கள் நன்கறிவீர்கள். ஆனால் எனக்கு மனதின் குரலில் மிகவும் பிடித்தமானது எது என்றால், அது உங்களிடமிருந்து நான் பெறும் கற்றல் தான். உங்களோடு நேரடித் தொடர்பு இல்லை என்றாலும், ஒருவகையில், உங்களோடு தொடர்பு கொள்ளும் ஒரு சந்தர்ப்பம் எனக்கு வாய்க்கிறது. ஒருவருடைய முயற்சி, ஒருவருடைய பேரார்வம், நாட்டிற்காக சாதித்தே தீருவேன் என்ற உணர்வுடைய ஒருவருடைய மனவுறுதி – இவை அனைத்தும் எனக்கு கருத்தூக்கம் அளிக்கின்றன, என்னுள் ஆற்றலை நிரப்புகின்றன.
ஹைதராபாதின் போயின்பல்லியில் உள்ள வட்டார காய்கறி சந்தையானது, எப்படி தனது பொறுப்பை நிறைவேற்றி வருகிறது என்பதைப் படிக்க நேர்ந்த போது, அது எனக்கு நல்ல உணர்வை ஏற்படுத்தியது. பல காரணங்களால் கணிசமான அளவு காய்கறிகள் வீணாகிப் போவதை நாம் அனைவருமே கவனித்திருப்போம். இந்தக் காய்கறிகள் ஆங்காங்கே இரைக்கப்பட்டு, மாசினை ஏற்படுத்துகின்றன.
ஆனால், ஒவ்வொரு நாளும் மீந்து போகும் இந்தக் காய்கறிகளை நாம் ஆங்காங்கே வீசிச் செல்லக்கூடாது என்று போயின்பல்லியின் காய்கறிச் சந்தை தீர்மானம் மேற்கொண்டது, இதிலிருந்து மின்சாரம் உற்பத்தி செய்வோம் என்று முடிவெடுத்தது. வீணாகிப் போன காய்கறிகளிடமிருந்து மின்சாரம் தயாரிப்பது பற்றி நீங்கள் ஒருவேளை கேள்விப்பட்டிருக்க மாட்டீர்கள். இது தான் புதுமைகள் படைத்தலின் சக்தி. போயின்பல்லியின் காய்கறிச் சந்தையில் ஏற்படும் கழிவுகள் இன்று செல்வமாக மாறியிருக்கின்றன – இது தான் மாசிலிருந்து மாணிக்கம், கழிவிலிருந்து செல்வம்.
அங்கே ஒவ்வொரு நாளும் சுமார் 10 டன்கள் அளவுக்குக் கழிவுப்பொருள் வெளியேற்றப்பட்டு, இவை ஒரு ஆலையில் குவிக்கப்படுகின்றன. ஆலைக்குள்ளே இந்தக் கழிவுகளிலிருந்து நாளொன்றில் 500 யூனிட் மின்சாரம் உற்பத்தி செய்யப்படுவதோடு, சுமார் 30 கிலோ உயிரி எரிபொருளும் தயாரிக்கப்படுகிறது. இந்த மின்சாரத்திலிருந்து சந்தை ஒளியூட்டப்படுகிறது; உயிரி எரிபொருள், சந்தையில் இருக்கும் உணவகத்தில் உணவு தயார் செய்யப் பயன்படுகிறது. அருமையான முயல்வு இல்லையா!!
இதே போன்ற ஒரு அருமையான செயல்பாட்டினை, ஹரியாணாவின் பஞ்ச்குலாவைச் சேர்ந்த படௌத் கிராமப் பஞ்சாயத்தும் செய்து காட்டியிருக்கிறது. இந்தப் பஞ்சாயத்துப் பகுதியில் நீர் வெளியேற்றலில் பிரச்சனை இருந்தது. இதன் காரணமாக கழிவுநீர் ஆங்காங்கே தேங்கியிருந்தது, நோய்கள் உண்டாயின; ஆனால், கழிவுநீரை செல்வநீராக மாற்றுவோம் என்று படௌத்தின் மக்கள் தீர்மானம் செய்தார்கள்.
கிராமம் முழுவதிலிருந்தும் வெளியேறும் நீரை, ஓரிடத்தில் சேகரித்து, அதை வடிகட்டத் தொடங்கினார்கள். வடிகட்டப்பட்ட இந்த நீர், இப்போது கிராமத்து விவசாயிகளின் வயல்வெளிகளின் நீர்பாசனத் தேவைகளை நிறைவு செய்து வருகிறது. அதாவது சூழல்மாசு, கழிவு, நோய்கள் ஆகியவற்றிலிருந்து விடுதலை ஒருபுறம், வயல்களுக்கு நீர்பாசனம் இன்னொரு புறம்.
நண்பர்களே, சுற்றுச்சூழல் பாதுகாப்பு வாயிலாக, வருவாய்க்கான பாதை எப்படி திறக்கின்றது என்பது தொடர்பான ஒரு எடுத்துக்காட்டு அருணாச்சல் பிரதேசத்தின் தவாங்கிலும் காணக்கிடைக்கிறது. அருணாச்சல் பிரதேசத்தின் இந்த மலைப்பாங்கான பகுதியில் தான் பல நூற்றாண்டுகளாகவே, மோன் ஷுகு என்ற பெயர் கொண்ட ஒரு காகிதம் தயாரிக்கப்படுகிறது. இந்தக் காகிதம், அந்தப் பகுதிகளில் காணப்படும் ஷுகு ஷேங் என்ற பெயரிலான ஒரு மரத்தின் பட்டைகளிலிருந்து தயார் செய்யப்படுகிறது.
ஆகையால் தான் இந்தக் காகிதத்தைத் தயார் செய்ய, இந்த மரங்களை வெட்டத் தேவையில்லாமல் இருக்கிறது. இதைத் தவிர, இதைத் தயார் செய்ய எந்த ஒரு வேதிப்பொருளும் பயன்படுத்தப்படுவது கிடையாது. அதாவது இந்தக் காகிதம் சுற்றுச்சூழலுக்கும் பாதுகாப்பானது, உடல்நலத்துக்கும் கேடு விளைவிக்காதது. ஒரு காலத்தில் இந்தக் காகிதம் ஏற்றுமதி செய்யப்பட்டு வந்தது. ஆனால் நவீன தொழில்நுட்பம் பெரிய அளவில் காகிதம் தயாரிக்கத் தொடங்கிய போது, இந்த வட்டாரக் கலை அஸ்தமனத்தை நோக்கிச் செல்லத் தொடங்கியது.
இப்போது இந்தப் பகுதியைச் சேர்ந்த ஒரு சமூகசேவகரான கோம்பூ அவர்கள், இந்தக் கலைக்குப் புத்துயிர் அளிக்கும் முயற்சியில் ஈடுபட்டார். இதனால் இங்கே பழங்குடி சகோதர சகோதரிகளுக்கு வேலைவாய்ப்பு கிடைத்து வருகிறது.
மேலும் ஒரு செய்தியை நான் கேரளத்திலிருந்து பார்க்க நேர்ந்தது. இது நம்மனைவருக்கும் பொறுப்புணர்வை ஊட்டக் கூடியது. கேரளத்தின் கோட்டயம் பகுதியில் மூத்த மாற்றுத் திறனாளி ஒருவர் இருக்கிறார், இவர் பெயர் என்.எஸ். ராஜப்பன் அவர்கள். ராஜப்பன் அவர்கள் பக்கவாதம் காரணமாக, நடமாட முடியாமல் இருந்தாலும், தூய்மை மீது இவருக்கு இருக்கும் அர்ப்பணிப்பில் எந்தக் குறைவும் இல்லை. கடந்த பல ஆண்டுகளாகவே இவர் வேம்பநாடு ஏரியில் தனது படகில் பயணித்து, ஏரியில் வீசி எறியப்பட்டிருக்கும் நெகிழிப் பொருட்களை வெளியே எடுத்து வருகிறார்.
ராஜப்பன் அவர்களின் சிந்தனை எத்தனை உயரியது என்பதை நீங்களே சிந்தித்துப் பாருங்கள்!! நாமும் ராஜப்பன் அவர்களிடமிருந்து கருத்தூக்கம் அடைந்து, தூய்மைக்காக நம்மால் இயன்ற பங்களிப்பை நல்குவோம்.
எனதருமை நாட்டுமக்களே, சில நாட்கள் முன்பாக, அமெரிக்காவின் சேன் ஃப்ரான்ஸிஸ்கோவிலிருந்து பெங்களூரூ வரை, விமானத்தை இடைவிடாது செலுத்தி, நான்கு இந்தியப் பெண்கள் சாதனை படைத்தார்கள் என்று நீங்கள் கேள்விப்பட்டிருக்கலாம். 10,000 கிலோமீட்டர்களுக்கும் அதிகமான தூரத்தைக் கடந்து இந்த விமானம், 225ற்கும் மேற்பட்ட பயணிகளை இந்தியாவுக்குக் கொண்டு வந்து சேர்த்திருக்கிறது. இந்திய விமானப்படையைச் சேர்ந்த, இரண்டு பெண் அதிகாரிகள், புதிய வரலாற்றைப் படைத்திருப்பதை, இந்தமுறை நடைபெற்ற ஜனவரி 26ஆம் தேதி அணிவகுப்பில் நீங்கள் கவனித்திருக்கலாம்.
எந்தத் துறையாக இருந்தாலும் சரி, தேசத்தின் பெண்மணிகளின் பங்களிப்பு தொடர்ந்து அதிகரித்து வருகிறது. ஆனால், பல வேளைகளில், தேசத்தின் ஊரகப்பகுதிகளில் நடைபெறும் இதுபோன்ற மாற்றங்கள் குறித்த விவாதங்கள் நடைபெறுவதில்லை என்பதை நாம் பார்க்கிறோம். ஆகையால் தான், மத்திய பிரதேசத்தின் ஜபல்பூரைச் சார்ந்த ஒரு செய்தியைப் பார்க்க நேர்ந்த போது, இது குறித்து கண்டிப்பாக மனதின் குரலில் கூறியே ஆக வேண்டும் என்று நான் தீர்மானம் செய்தேன்.
இந்தச் செய்தி மிகவும் உத்வேகம் அளிப்பதாக இருக்கிறது. ஜபல்பூரின் சிச்காவைச் சேர்ந்த பெண்கள் ஒரு அரிசி ஆலையில், தினக்கூலி அடிப்படையில் வேலை செய்து வந்தார்கள். கொரோனா உலகம் தழுவிய பெருந்தொற்று, உலகின் அனைத்து மக்களையும் பாதித்ததைப் போல, இந்தப் பெண்களும் பாதிக்கப்பட்டார்கள். அவர்களுடைய அரிசி ஆலையிலும் பணி நிறுத்தப்பட்டது. இதன் காரணமாக வருமான இழப்பு ஏற்பட்டது. ஆனால் இதனால் எல்லாம் நிலைகுலையாத இந்தப் பெண்கள், தாங்களே இணைந்து ஒரு அரிசி ஆலை தொடங்கத் தீர்மானம் செய்தார்கள்.
எந்த ஆலையில் அவர்கள் பணி புரிந்தார்களோ, அந்த ஆலைக்குச் சொந்தக்காரர்கள் தங்கள் இயந்திரங்களை விற்பனை செய்ய முடிவு செய்தார்கள். இவர்களில் மீனா ராஹங்கடாலே என்பவர், பெண்கள் அனைவரையும் ஒருங்கிணைத்து சுய உதவிக் குழு ஒன்றை ஏற்படுத்தினார், அனைவரும் தங்களின் சேமிப்பு அனைத்தையும் மூலதனமாகத் திரட்டினார்கள். பற்றாக்குறையாக இருந்த தொகையை இவர்கள் ஆஜீவிகா மிஷன், அதாவது வாழ்வாதார இயக்கம் என்பதற்கு உட்பட்டு, வங்கியில் கடனாகப் பெற்றார்கள். இந்த பழங்குடியினப் பெண்கள், தாங்கள் முன்பு வேலை செய்துவந்த ஆலையையே விலைக்கு வாங்கி விட்டார்கள்.
இன்று இவர்கள் சொந்தமாக ஒரு அரிசி ஆலையை நடத்தி வருகின்றார்கள். மிகக் குறைவான நாட்களில் இந்த ஆலையானது கிட்டத்தட்ட மூன்று இலட்சம் ரூபாய் அளவுக்கு இலாபம் சம்பாதித்திருக்கிறது. இந்த இலாபத்தால் மீனா அவர்களும், அவருடைய கூட்டாளிகளும், முதலில் வங்கிக் கடனை முழுமையாகத் திருப்பிக் கட்டவும், வியாபாரத்தை விரிவுபடுத்தவும் தேவையான தயாரிப்புகளில் ஈடுபட்டு வருகின்றார்கள். கொரோனா உருவாக்கிய சூழ்நிலைகளுக்கு எதிராக, தேசத்தின் பல்வேறு மூலைகளிலும் அற்புதமான பணிகள் அரங்கேறியிருக்கின்றன.
எனதருமை நாட்டுமக்களே, நான் புந்தேல்கண்ட் பகுதியைப் பற்றிப் பேசினேன் என்றால், உங்கள் நினைவுகளுக்கு என்னவெல்லாம் தோன்றும்? வரலாற்று அபிமானிகள், இந்தப் பகுதியை ஜான்சியின் இராணி லக்ஷ்மிபாயோடு தொடர்புபடுத்துவார்கள். வேறு சிலரோ, அழகும், அமைதியும் நிறைந்த ஓர்ச்சாவைப் பர்றி எண்ணமிடுவார்கள்.
இன்னும் சிலருக்கு, இந்தப் பகுதியின் தகிக்கும் வெப்பம் மீது நினைவு செல்லும். ஆனால், இப்போதெல்லாம் இங்கே, வித்தியாசமானவை அரங்கேறி வருகின்றன. இது மிகவும் உற்சாகமூட்டுவது, இதைப் பற்றி நாம் கண்டிப்பாகத் தெரிந்து கொள்ள வேண்டும். கடந்த சில நாட்களாக ஜான்சியில், ஒரு மாதம் வரை நடைபெறக்கூடிய ஸ்ட்ராபெர்ரி கொண்டாட்டம் தொடங்கியது. புந்தேல்கண்டுக்கும் ஸ்ட்ராபெர்ரிக்கும் என்ன தொடர்பு என்று பலருக்கு ஆச்சரியம் ஏற்படலாம். ஆனால் இது உண்மை.
இப்போது புந்தேல்கண்டில் ஸ்ட்ராபெர்ரி சாகுபடி தொடர்பாக உற்சாகம் அதிகரித்து வருகிறது. இந்த விஷயத்தில் பெரும்பங்கினை ஒருவர் ஆற்றியிருக்கிறார் என்று சொன்னால், அவர் ஜான்சியின் ஒரு பெண்மணியான குர்லீன் சாவ்லா அவர்கள். சட்டப்படிப்பு படிக்கும் குர்லீன் அவர்கள், முதலில் தனது வீட்டிலும், பின்னர் தனது வயலிலும் ஸ்ட்ராபெர்ரியை பரீட்சார்த்தமாக வெற்றிகரமாக விளைவித்து, ஜான்சியிலும் இதைப் பயிரிட முடியும் என்று நம்பிக்கை ஊட்டினார். ஜான்சியின் ஸ்ட்ராபெர்ரி கொண்டாட்டம், வீட்டில் இருந்தபடியே என்ற கோட்பாட்டுக்கு வலு சேர்க்கிறது.
விவசாயிகளும், இளைஞர்களும் தங்களுடைய இல்லங்களின் பின்புறத்தில் இருக்கும் வெற்றிடங்களிலோ, மாடிகளில் மாடிக்கூரைத் தோட்டமாகவோ, ஸ்ட்ராபெர்ரிகளை விளைவிக்க, இந்தக் கொண்டாட்டம் வாயிலாக ஊக்கமளிக்கப்பட்டு வருகிறது. புதிய தொழில்நுட்பத்தின் உதவியோடு, இத்தகைய முயல்வுகள் தேசத்தின் பிற பாகங்களிலும் நடந்தேறி வருகின்றன. மலைகளின் அடையாளமாக விளங்கும் ஸ்ட்ராபெர்ரி இப்போது, கட்ச் பகுதியின் மணல்பாங்கான நிலத்திலும் விளைவிக்கப்பட்டு, விவசாயிகளின் வருமானத்தை அதிகரித்து வருகிறது.
நண்பர்களே, ஸ்ட்ராபெர்ரி கொண்டாட்டம் போன்ற பரிசோதனைகள், எப்படி புதுமைகள் படைத்தல் உணர்வைப் பிரதிபலிக்கின்றனவோ, அதே நேரத்தில், நமது தேசத்தின் விவசாயத் துறை எந்த வகையில் புதிய தொழில்நுட்பத்தை அரவணைக்கிறது என்பதற்கும் ஒளி சேர்க்கிறது.
நண்பர்களே, விவசாயத்தை நவீனமயமாக்க அரசாங்கம் கடப்பாடு உடையதாக இருக்கிறது, இதற்கான பல படிகள் மேற்கொள்ளப்பட்டும் வருகின்றன. இனிவரும் காலத்திலும் அரசின் முயற்சிகள் தொடர்ந்து நடைபெறும்.
எனதருமை நாட்டுமக்களே, சில நாட்கள் முன்பாக, நான் ஒரு காணொளியைக் காண நேர்ந்தது. அந்தக் காணொளி மேற்கு வங்கத்தின் மேற்கு மித்னாபூரில் இருக்கும் நயா பிங்கலா கிராமத்தைச் சேர்ந்த ஒரு ஓவியரான சர்முத்தீன் பற்றியது. இராமாயணம் தொடர்பாக அவர் வரைந்த ஓவியம், இரண்டு இலட்சம் ரூபாய்க்கு விற்பனை ஆனது பற்றி அவர் மகிழ்ச்சி தெரிவித்திருந்தார்.
இதனால் அவரது கிராம மக்களுக்கும் மகிழ்ச்சி ஏற்பட்டிருக்கிறது. இந்தக் காணொளியைக் கண்ட பின்னர், அவரைப் பற்றி மேலும் தெரிந்து கொள்ளும் ஆர்வம் எனக்கு உண்டானது. இது தொடர்பாக, மேற்கு வங்கத்தோடு சம்பந்தப்பட்ட ஒரு மிக நல்ல முன்முயற்சி பற்றிய தகவல் எனக்குக் கிடைத்தது, இதை உங்களோடு பகிர விரும்புகிறேன். சுற்றுலா அமைச்சகத்தின் பிராந்திய அலுவலகம், மாதத் தொடக்கத்திலேயே வங்காளத்தின் கிராமங்களில் ஒரு, Incredible India Weekend Gateway, அதாவது அற்புதமான இந்தியா வார இறுதி நுழைவாயில் என்பதைத் தொடக்கியது. இதில், மேற்கு மித்னாபுர், பாங்குரா, பீர்பூம், புரூலியா, கிழக்கு பர்தமான் ஆகிய இடங்களின் கைவினைஞர்களைக் கொண்டு, வருகையாளர்களுக்கென, கைவினைப் பொருட்களின் பட்டறை ஒன்றுக்கு ஏற்பாடு செய்திருந்தது.
இந்த அற்புதமான இந்தியா வார இறுதி நுழைவாயில்படி, கைவினைப் பொருட்களின் மொத்த விற்பனை, கைவினைஞர்களுக்கு அதிக ஊக்கமளிப்பதாக இருந்தது. நாடெங்கிலும் உள்ளவர்களும் புதியபுதிய வழிமுறைகள் வாயிலாக, நம்முடைய கலைகளை வெகுஜனங்களுக்குப் பிரியமானவையாக ஆக்கிக் கொண்டிருக்கிறார்கள். ஒடிஷாவின் ரூர்கேலாவைச் சேர்ந்த பாக்யஸ்ரீ சாஹூவையே எடுத்துக் கொள்வோமே!! இவர் பொறியியல் மாணவர் என்றாலும், கடந்த சில மாதங்களாக இவர் சீலைஓவியக்கலையைக் கற்கத் தொடங்கி, இதில் வல்லவரானார். சரி, இவர் எங்கே தனது ஓவியத்தை வரைந்தார் தெரியுமா? மென்கற்களில் தான்.
கல்லூரி செல்லும் வழியில், பாக்யஸ்ரீ அவர்களுக்கு இந்த மென்கற்கள் தட்டுப்பட்டன, உடனே இவற்றை திரட்டி, சுத்தம் செய்தார். பின்னர், இவர் தினமும் 2 மணிநேரம் இந்தக் கற்களின் மீது, சீலை ஓவிய பாணியில் வரையத் தொடங்கினார். இந்தக் கற்களின் மீது பூச்சுப் பூசி, தனது நண்பர்களுக்குப் பரிசாக அளிக்கத் தொடங்கினார். பொதுமுடக்கத்தின் போது, இவர் பாட்டில்களின் மீது வரையத் தொடங்கினார். இப்போதோ இவர், இந்தக் கலை பற்றிய பட்டறைகளை நடத்தி வருகிறார். சில நாட்கள் முன்பாக, சுபாஷ் பாபுவின் பிறந்தநாளின் போது, பாக்யஸ்ரீ அவர்கள், கற்களின் ஓவியம் வாயிலாக வித்தியாசமான நினைவாஞ்சலிகளை செலுத்தினார். இனி வருங்காலத்தில், இவருடைய முயற்சிகள் வெற்றிபெற என் நல்வாழ்த்துக்களைத் தெரிவித்துக் கொள்கிறேன். கலை மற்றும் வண்ணங்கள் வாயிலாக, மிகப் புதுமையான கற்றல் ஏற்படக்கூடும், ஏற்படுத்த முடியும்.
ஜார்க்கண்டின் தும்காவில் புரியப்பட்ட ஒரு இணையற்ற முயற்சி பற்றி எனக்குத் தெரிவிக்கப்பட்டது. இங்கே, இடைநிலைப் பள்ளியின் தலைமையாசிரியர் ஒருவர், பிள்ளைகளுக்குக் கற்பிக்க, கிராமத்தின் சுவர்களையே, ஆங்கிலம் மற்றும் ஹிந்தி மொழி எழுத்துக்களால் நிரப்பி விட்டார். மேலும், இதிலே பலவகையான ஓவியங்களையும் ஏற்படுத்தியதால், கிராமத்தின் பிள்ளைகளுக்கு மிக உதவிகரமாக இருக்கிறது. இப்படிப்பட்ட முயற்சிகளில் ஈடுபட்டுவரும் அனைவருக்கும் நான் எனது பாராட்டுக்களைத் தெரிவித்துக் கொள்கிறேன்.
என் மனம்நிறை நாட்டுமக்களே, பாரத நாட்டிலிருந்து ஆயிரக்கணக்கான கிலோமீட்டர் தொலைவில், பல பெருங்கடல்கள், பெருந்தீவுகளைக் கடந்து உள்ள தேசம், சிலே. இந்தியாவிலிருந்து சீலே சென்றடைய அதிககாலம் பிடித்தாலும், இந்தியக் கலாச்சாரத்தின் மணம், அங்கே நெடுங்காலம் முன்பாகவே பரவியிருக்கிறது. மேலும் ஒரு விசேஷமான விஷயம் என்னவென்றால், அங்கே யோகக்கலை, அதிகம் பிரபலமானதாக இருக்கிறது. சீலேயின் தலைநகரான சாண்டியாகோவில் 30க்கும் மேற்பட்ட யோகக்கலைப் பள்ளிகள் இருக்கின்றன என்பது உங்களுக்கு மகிழ்ச்சியை அளிக்கலாம். House of Deputiesஇல் யோகக்கலை தினம் தொடர்பாக, அதிக வரவேற்பு நிறைந்த சூழல் நிலவுவதாக எனக்கு தெரிவிக்கப் பட்டிருக்கிறது.
கொரோனா காலகட்டமான இப்பொழுது, நோய் எதிர்ப்புத் திறன் மீது அழுத்தம் கொடுக்கும் வகையில், இந்தத் திறனை அதிகரிப்பதில் யோகக்கலையிடம் இருக்கும் வல்லமையைப் பார்த்த மக்கள், முன்பை விட இப்பொழுது யோகக்கலைக்கு அதிக மகத்துவம் அளித்து வருகின்றார்கள். சீலேயின் காங்கிரஸ், அதாவது அந்நாட்டு நாடாளுமன்றம் ஒரு தீர்மானத்தையே இயற்றியிருக்கிறது. அங்கே, நவம்பர் மாதம் 4ஆம் தேதியன்று தேசிய யோகக்கலை தினமாக அறிவிக்கப் பட்டிருக்கிறது.
சரி, நவம்பர் மாதம் 4ஆம் தேதியன்று என்ன பெரிய விசேஷம் என்று நீங்கள் எண்ணமிடலாம். 1962ஆம் ஆண்டு நவம்பர் மாதம் 4ஆம் தேதியன்று தான், முதலாவது யோக அமைப்பினை, ஹோஜே ராஃபால் எஸ்த்ரேதா நிறுவினார். இந்த நாளை தேசிய யோகக்கலை தினமாக அறிவித்து, எஸ்த்ராதா அவர்களுக்கு ச்ரத்தாஞ்சலிகளும் அளிக்கப்பட்டிருக்கிறது. சீலேயின் நாடாளுமன்றம் வாயிலாக இது சிறப்பானதொரு கௌரவம், இந்தியர்களான நமக்கு இது பெருமிதம். மேலும், சீலேயின் நாடாளுமன்றத்தோடு தொடர்புடைய வேறு ஒரு விஷயமும் உங்களுக்கு சுவாரசியமானதாக இருக்கலாம். சீலேயின் senate, அதாவது மூதவையின் துணை குடியரசுத் தலைவரின் பெயர் ரபீந்திரநாத் க்விண்டேராஸ். உலகக்கவியான குருதேவ் டகோரால் உத்வேகம் பெற்று இடப்பட்டிருக்கும் பெயராகும் இது.
எனதருமை நாட்டுமக்களே, MyGov தளத்தில், மஹாராஷ்ட்ரத்தின் ஜால்னாவைச் சேர்ந்த டாக்டர். ஸ்வப்னில் மந்த்ரி அவர்களும், கேரளத்தின் பாலக்காட்டைச் சேர்ந்த பிரஹலாத் ராஜகோபாலனும் ஒரு வேண்டுகோளை விடுத்திருக்கின்றார்கள். அதாவது சாலைப் பாதுகாப்பு தொடர்பாகவும் மனதின் குரலில் நான் பேச வேண்டும் என்று கேட்டுக் கொண்டிருக்கின்றார்கள். இந்த மாதம் 18ஆம் தேதி தொடங்கி, பிப்ரவரி மாதம் 17ஆம் தேதி வரை, நம்முடைய நாட்டில் சாலை பாதுகாப்பு மாதமாக நாம் கடைப்பிடித்து வருகிறோம். சாலை விபத்துக்கள் இன்று நமது தேசத்தில் மட்டுமல்ல, உலகெங்கிலும் கவலை அளிப்பனவாக இருக்கின்றன. இன்று பாரதநாட்டில் சாலைப் பாதுகாப்பிற்காக, அரசோடு, தனியார் மற்றும் சமூக அளவிலான பலவகையான முயற்சிகள் மேற்கொள்ளப்பட்டு வருகின்றன. உயிர்காக்கும் இந்த முயற்சிகளில், நாம் அனைவரும் ஆக்கப்பூர்வமான பங்களிப்பை மேற்கொள்ள வேண்டும்.
நண்பர்களே, எல்லையோர சாலைகள் நிறுவனம் உருவாக்கும் சாலைகளில் பயணிக்கும் போது, பல நூதனமான slogans, அதாவது கோஷங்களை நீங்கள் பார்க்கலாம். This is highway, not runway, அதாவது இது நெடுஞ்சாலை, விமானஓடுபாதை அல்ல. Be Mr. Late than Late Mr., அதாவது கால தாமதமானாலும் பரவாயில்லை, காலமானவர் என்று ஆகி விடாதீர்கள் போன்ற கருத்தைக்கவரும் கோஷங்கள், மக்களிடத்தில் விழிப்புணர்வை ஏற்படுத்தவல்லவையாக இருக்கின்றன.
இவை போன்ற கருத்தைக்கவரும் நூதனமான கோஷங்களையோ, சிந்தையை ஈர்க்கும் வாசகங்களையோ நீங்கள் MyGovக்கு அனுப்புங்கள். உங்களுடைய நல்ல கோஷங்களும், இந்த இயக்கத்திற்குப் பயனாகும்.
நண்பர்களே, சாலை பாதுகாப்பு பற்றிப் பேசும் வேளையில், கோல்காத்தாவின் அபர்ணா தாஸ் அவர்கள் நமோ செயலியில் அளித்திருக்கும் ஒரு தகவல் பற்றிப் பேச விரும்புகிறேன். அபர்ணா அவர்கள் நான் Fast Tag திட்டம் பற்றிப் பேச வேண்டும் என்று ஆலோசனை கூறியிருக்கிறார். Fast Tag வாயிலாக, பயணத்தின் அனுபவமே மாறி விட்டது என்று இவர் கூறுகிறார். இதனால் நேரம் சேமிக்கப்படுவதோடு, சுங்கச் சாவடியில் தடைப்பட்டு, பணமாகச் செலுத்த வேண்டிய தேவையற்ற கவலைக்கு முடிவு கட்டப்பட்டிருக்கிறது. அபர்ணா அவர்கள் கூறுவது சரிதான்.
முன்பெல்லாம் சுங்கச்சாவடிகளில் ஒவ்வொரு வாகனமும் 7 முதல் 8 நிமிடங்கள் வரை சராசரியாக தாமதிக்க வேண்டியிருந்தது. ஆனால் Fast Tag வந்த பிறகு, இந்த நேரம் ஒண்ணரை முதல் 2 நிமிடங்கள் சராசரி காத்திருப்பு என்று ஆகி விட்டது. சுங்கச் சாவடியில் காத்திருப்பு நேரம் குறைந்து போனதால், வாகனத்தின் எரிபொருள் சேமிப்பு ஏற்படுகிறது. இதனால் நாட்டுமக்களின், கிட்டத்தட்ட 21,000 கோடி ரூபாய்கள் சேமிக்கப்படுகின்றன என்று அனுமானிக்கப் படுகிறது. அதாவது பணமும் மிச்சம், நேரமும் மிச்சம். அனைத்து விதிமுறைகளையும் பின்பற்றுங்கள், உங்களின் மீதும் அக்கறை செலுத்துங்கள், மற்றவர்கள் உயிர் மீதும் கரிசனம் காட்டுங்கள், இதுவே நான் உங்களிடம் விடுக்கும் வேண்டுகோள்.
எனதருமை நாட்டுமக்களே, நம் நாட்டிலே ஒரு வழக்குச் சொற்றொடர் உண்டு. जलबिंदु निपातेन क्रमशः पूर्यते घटः” | – ஜலபிந்து நிபாதேன க்ரமஷ: பூர்யதே கட:, ஜ்ஜ்அதாவது, ஒவ்வொரு சொட்டு நீரால் தான் குடம் நிரம்புகிறது. நம்முடைய ஒவ்வொரு முயற்சியும், நம்முடைய மனவுறுதியை மெய்ப்பிக்கும். ஆகையால் 2021ஆம் ஆண்டின் தொடக்கத்தை, எந்த இலக்குகளோடு நாம் மேற்கொண்டோமோ, அவற்றை நாமனைவருமாக இணைந்து நிறைவேற்ற வேண்டும்.
நாம் அனைவரும் இணைந்து இந்த ஆண்டினை பொருள்சார்ந்த ஒன்றாக ஆக்க நடவடிக்கைகளை மேற்கொள்வோம், வாருங்கள். நீங்கள் உங்களுடைய செய்திகளை, உங்களுடைய கருத்துக்களைத் தொடர்ந்து அனுப்பி வாருங்கள். அடுத்த மாதம் நாம் மீண்டும் சந்திப்போம்.
இவ்வாறு மனதின் குரல் நிகழ்ச்சியில் பிரதமர் நரேந்திர மோதி உரையாற்றினார்.
–டாக்டர்.துரைபெஞ்சமின்
Editor and Publisher
UTL MEDIA TEAM
ullatchithagaval@gmail.com
க்ரேட்……